Орхон аймгийн гадаргын усны 2018 оны 5-р сарын тойм

Орхон аймгийн гадаргын усны чанарын

2018 оны 5 дугаар сарын тойм

Гадаргын усны чанар

Орхон аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2018 оны 5 дугаар сард Хангал, Орхон голуудын хяналт-шинжилгээний нийт 7 цэгээсусны сорьц авч,усны химийн найрлага, чанарын 20 гаруй үзүүлэлт, тухайлбал усан орчин(pH), усны булингар,усны цахилгаан дамжуулах чанарын (EC), жинлэгдэх бодис(Ж/б), ууссан хүчилтөрөгч(O₂), биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч(БХХ₅), перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ), хатуулаг, кальци(Ca), магни(Mg), натри болон калийн ион(Na+K), сульфат (SO₄), хлор(Cl), гидрокарбонат(HCO₃), эрдэсжилт, аммони(NH₄), нитритийн азот(NO₂), нитратын азот(NO₃), фосфор(P), фтор(F), төмөр(Fe)-ийг (цаашид дээрх үзүүлэлтүүдийг химийн нэр, томъёогоор тэмдэглэнэ) тодорхойллоо.

2018 оны 5 дугаар сард хийсэн Орхон аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (цаашид ХА гэх)-тай харьцуулан харьцуулан1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.

1 дүгээр хүснэгт

Тайлбар: БХХ₅-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсанүзүүлэлтүүдийг тодруулав.

Хангал гол, Хангал голын Эрдэнэт дээд цэг буюу Үйлдвэрийн дээд гүүр хяналт-шинжилгээний цэгээс 1 удаа,  Эрдэнэт доод цэг буюу Вокзалын доод гүүр хяналт-шинжилгээний цэгээс 2 удаа, Хангал-Өртөө хяналт шинжилгээний цэгээс 1 удаа Хангал-Улаантолгой хяналт-шинжилгээний цэгээс 1 удаа усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 636,5-754,9мг/л-т хэлбэлзэж, Хангал-Эрдэнэт доод цэгийн аммоны азот (NH₄) ХА-аас бага зэрэг, нитритийн азот(NO₂) 3 дахин, Эрдэс фосфорүзүүлэлт стандартаас даваагүй давсан байна.  Хангал-голын усны чанар өнгөрсөн саруудаас эрс сайжирч УЧС-аас давсан үзүүлэлт ажиглагсангүй.

Орхон гол, Орхон голын Хангалдээд буюуцутгалаасдээш 0.5 км-т,Хангал доодбуюуцутгалаасдоош 0.5 км-тхяналт-шинжилгээний 2 цэгээс тус тус 1 усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усныаммонийн азот, нитритийн азот,  бохирдол бага зэрэг агууламжтай. Орхон голын усны эрдэсжилт Хангалдээд цэгийн орчим280,0мг/л байсан бол Хангал голын цутгалын нөлөөгөөр давсны ионуудын агууламж нэмэгдэж, Хангалдоод цэгийн орчим 788,0мг/л, мөн перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ)-ын агууламж хэвийн байна. БХХ₅ –ийн горим хэвийн ХА-аас даваагүй байна.

Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

           2018 оны 5 дугаар сарын 02-нд, ОрхонаймгийнЭрдэнэтхотын УБҮ-ийн болон Жаргалантсумын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан хаягдал бохир усны 4 сорьцонд хийсэн. Эрдэнэтхотын УБҮ-ийн цэвэрлэх байгууламж 74,5%, Жаргалантсумын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж 69,5% цэвэршүүлэлттэй байна.