Орхон аймгийн гадаргын усны тойм 2017 оны 5 дугаар сар

Орхон аймгийн гадаргын усны чанарын

2017 оны5 дугаар сарын тойм

Гадаргын усны чанар

Орхон аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2017 оны 5 дугаар сард Хангал, Орхон голуудын хяналт-шинжилгээний нийт 7 цэгээсусны сорьц авч,усны химийн найрлага, чанарын 20 гаруй үзүүлэлт, тухайлбал усан орчин(pH), усны булингар,усны цахилгаан дамжуулах чанарын (EC), жинлэгдэх бодис(Ж/б), ууссан хүчилтөрөгч(O₂), биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч(БХХ₅), перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ), хатуулаг, кальци(Ca), магни(Mg), натри болон калийн ион(Na+K), сульфат (SO₄), хлор(Cl), гидрокарбонат(HCO₃), эрдэсжилт, аммони(NH₄), нитритийн азот(NO₂), нитратын азот(NO₃), фосфор(P), фтор(F), төмөр(Fe)-ийг (цаашид дээрх үзүүлэлтүүдийг химийн нэр, томъёогоор тэмдэглэнэ) тодорхойллоо.

2017 оны 5 дугаар сард хийсэн Орхон аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (цаашид ХА гэх)-тай харьцуулан харьцуулан1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.

1 дүгээр хүснэгт

Тайлбар: БХХ₅-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсанүзүүлэлтүүдийг тодруулав.

Хангал гол, Хангал голын Эрдэнэт дээд цэг буюу Үйлдвэрийн дээд гүүр хяналт-шинжилгээний цэгээс 1 удаа,  Эрдэнэт доод цэг буюу Вокзалын доод гүүр хяналт-шинжилгээний цэгээс 2 удааусны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 750,7-857,1мг/л-т хэлбэлзэж, Хангал-Эрдэнэт доод буюу Вокзалын доод гүүр цэг бохирдол багатай байлаа. Энэ нь хотын цэвэрлэх байгууламж Хангал голруу хаягдал усаа нийлүүлэхгүй байгаатай холбоотой голын ус цэвэршсэн.аммоны азот (NH₄), нитритийн азот(NO₂)-ын бохирдол илэрч, ХА-аас бага зэрэг  давсан бохирдолтой байна.

Орхон гол, Орхон голын Хангал дээд буюу цутгалаас дээш 0.5 км-т,Хангал доодбуюу цутгалаас доош 0.5 км-тхяналт-шинжилгээний 2 цэгээс тус тус 1 усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, аммонийн азот, нитритийн азот,  бохирдол илэрээгүйОрхон голын усны эрдэсжилт Хангал дээд цэгийн орчим750,7мг/л байсан бол Хангал голын цутгалын нөлөөгөөр давсны ионуудын агууламж 2,5 дахин нэмэгдэж, Хангал доод цэгийн орчим 857,1мг/л, мөн перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ)-ын агууламж хэвийн байна.

Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

           2017 оны 4 дугаар сарын 09-нд, ОрхонаймгийнЭрдэнэтхотын УБҮ-ийн болон Жаргалантсумын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан хаягдал бохир усны 4 сорьцонд хийсэн. УБҮ-ийнЦБ-аас гарч байгаа ус 93,8%,ЖаргалантсумынЦБ-аас гарч байгаа ус 65,3%-ийнцэвэршүүлэлттэй байжээ.

Дүгнэлт,Орхон аймгийн гадаргын усны хяналт-шинжилгээний 2017 оны 5 дугаарсарын шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голуудын усны хүчилтөрөгчийн горим хэвийн байсан. Вокзалын доод гүүрийн орчимын  цэгээс 2 удаа усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд аммоны азот (NH₄), нитритийн азот(NO₂)-ын бага зэрэг бохирдол илэрсэн байна.

           Энэ үед Орхон аймгийн Эрдэнэтхотын УБҮ-ийнхаягдал бохир ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа ус 93,8%-ийн цэвэршүүлэлттэй байсан ба Жаргалантсумын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж гарч байгаа ус 65,3%-ийнцэвэршүүлэлттэй байжээ.