Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Орхон аймгийн 2020 оны 12 сарын усны чанарын тойм
Орхон аймгийн гадаргын усны чанарын
2020 оны 12 дугаар сарын тойм
Гадаргын усны чанар
Орхон аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2020 оны 11 дүгээр сарын Хангал, Орхон голуудын хяналт-шинжилгээний нийт 7 цэгээс усны сорьц авч,усны химийн найрлага, чанарын 20 гаруй үзүүлэлт, тухайлбал усан орчин(pH), усны булингар,усны цахилгаан дамжуулах чанарын (EC), жинлэгдэх бодис(Ж/б), ууссан хүчилтөрөгч(O2), биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч(БХХ5), перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ), хатуулаг, кальци(Ca), магни(Mg), натри болон калийн ион(Na+K), сульфат (SO4), хлор(Cl), гидрокарбонат(HCO3), эрдэсжилт, аммони(NH4), нитритийн азот(NO2), нитратын азот(NO3), фосфор(P), фтор(F), төмөр(Fe)-ийг (цаашид дээрх үзүүлэлтүүдийг химийн нэр, томъёогоор тэмдэглэнэ) тодорхойллоо.
2020 оны 12 дугаар сард хийсэн Орхон аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (цаашид ХА гэх)-тай харьцуулан харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
|
Хяналт-шинжилгээний цэг |
Усны чанарын үзүүлэлт, мг/л |
|||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
Pэрд |
||
1 |
Хангал-Эрдэнэт доод I |
9,89 |
1,7 |
2,2 |
0,96 |
0,031 |
0,113 |
2 |
Хангал-Эрдэнэт доод II |
4,08 |
0,4 |
4,4 |
0,15 |
0,042 |
0,177 |
3 |
Орхон- Хангал дээд |
8,16 |
2,0 |
1,9 |
0,13 |
0,004 |
0,014 |
4 |
Орхон- Хангал доод |
9,11 |
0,6 |
2,0 |
0,15 |
0,004 |
0,008 |
5 |
Хангал-Эрдэнэтдээд |
8,09 |
1,0 |
1,1 |
0,06 |
0,004 |
0,070 |
6 |
Хангал-Хангал-Өртөө |
8,79 |
1,8 |
1,9 |
0,12 |
0,004 |
0,038 |
7 |
Хангал-Улаантогой |
12,87 |
3,1 |
1,3 |
0,04 |
0,003 |
0,020 |
|
Усны чанарын стандарт MNS4586:98 |
6< |
3.0 |
10.0 |
0.5 |
0.020 |
0.100 |
Тайлбар: БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсанүзүүлэлтүүдийг тодруулав.
Хангал гол, Хангал голын Эрдэнэт дээд, доод хяналт-шинжилгээний цэгээс 2 удаа бусад Хангал голын цэгээс тус бүр нэг усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 684,0-1260,3 мг/л-т хэлбэлзэж, Нитритийн азотын агууламж ХА-с бага зэрэг, Аммонийн азотын агууламж бага зэрэг тус тус ХА-с давсан. Перманганатын исэлдэх чадвар ХА-с даваагүй байна
Орхон гол, Орхон голын Хангал дээд буюу цутгалаас дээш 0.5 км-т, Хангал доод буюу цутгалаас доош 0.5 км-т хяналт-шинжилгээний 2 цэгээс тус тус 1 усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны чанар сайжирсан байна. Орхон голын усны эрдэсжилт Хангал дээд цэгийн орчим324,4 мг/л байсан бол Хангал голын цутгалын нөлөөгөөр жинлэгдсэн бодисын агууламж нэмэгдэж, Хангал доод цэгийн орчим 347,8мг/л, мөн перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ)-ын агууламж даваагүй.
Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
2020 оны 12 дугаарсарын 11-нд, Орхон аймгийн Эрдэнэт хотын Эрдэнэт үйлдвэрийн болон Жаргалант сумын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс сорьц авсан. Эрдэнэт хотын төв цэвэрлэх байгууламж 75,5%-тай цэвэршүүлсэн хаягдал усаа Эрдэнэт үйлдвэрийн хэрэгцээнд дахин ашиглаж байна.
Цэгүүд |
pH |
БХХ5 |
Пич |
Ж.б |
NH4 |
NO2 |
NO3 |
P |
Cr+6 |
Цэвэршилт |
|
|||
Эрдэнэт үйлдвэрийн ц/б |
оролт |
7,36 |
137,0 |
137,4 |
283,6 |
|
75,5% |
|
||||||
гаралт |
7,38 |
33,6 |
9,1 |
169,2 |
32,1 |
0,396 |
13,05 |
1,569 |
0,001 |
|
||||
Жаргалант сумын ц/б |
оролт |
7,50 |
148,0 |
251,2 |
67,6 |
|
75,0% |
|
|
|
||||
гаралт |
7,61 |
37,0 |
40,8 |
341,6 |
83,4 |
0,062 |
0,22 |
2,406 |
0,050 |
|